הבן המצליח מוצל את עונת הקיץ כדי לעבוד ולחסוך לימי החורף אבל הבן הכשיל מבלה את עונה הקציר בנמנום והת לבטלות .
מוסר השכל : (العبره) :-
על האדם להיןת חרוץ אסור עליו להתעצל .
المثل الثاني :-
כחומץ לשיניים וכעשן לעיניים כן העצל לשולחיו .
معاني كلمات :-
כחומץ :- كالحوامض
כן :- هكذا
כעשן :- كالدخان
כעצל :- الكسول
לשולחיו :- مرسلية
הסבר (الشرح) :-
כמו שהדברים החמוצים מזיקים לשניים , וכמו שהעשן מזיק לעיניים כן גם העצלן גורם נזק והפסדים למעסיקים שלו .
מוסר השכל (العبره) :-
אסור לסמוך על אנשים עצלנים כי בסוף הם יגרמו נזק והפסדים למעסקים שלהם .
المثل الثالث :-
טמן עצל את ידו בצלחת גם אל פיהו לא ישיבנה
معاني كلمات :-
טמן :- وضع
פיהו :- فمة
ישיבנה :- يعيدها
הסבר(الشرح ) :-
העצלן כאשר רעב , הוא יושב לאכול , שם את ידו בצלחת אבל עצלנתו מונתו ממנו להחזיר את ידו לפה שלו .
מוסר השכל (العبره) :-
אסור להתעצל כי מי שמתרגל לכך יתקשה לעשות את הדברים הרי בסיסיים .
المثل الرابع +الخامس :-
שמע בני מוסר אביך **** ואל הטוש תורת אמך
כי לווית חן הם לראשך *** וענקים לגרותך
معاني كلمات :-
מוסר :- أخلاق
אל תטוש :- لا تترك
תורת :- تعاليم
לווית חן :- تاج
ענקים :- قلاده
גרגרותך :- رقبتك
הסבר : ( الشرح ) :-
החרם פונה לצעיר ומבקש ממנו לדבוק במוסר אבין וההוראות אמו כי הם מהווים תרשיטים לו ומקשטים אותו ומיפים אותו .
מוסר השכל (العبره) :-
על האדם לשמוע בקול אבין , ילהתיחס ברצינות לדברין כי כך ייטבלו הדבר .
المثل الاول :-
الذي يخزن في الصيف إبن ناجح *** والذي ينام في موسم الحصاد إبن يسبب العار
الشرح :-
الإبن الناجح يقضي فرصتة في الصيف من اجل ان يعمل ويجمع لأيام الشتاء , ولكن الابن الفاشل يضيع فرصة الحصاد بالنوم والبطالة .
العبره :-
على الانسان أن يكون نشطيا ولا يجب ان يكون كسلاَََ .
----------------------------------
المثل الثاني :-
الحوامض للأسنان والدخان للعيون وهكذا الكسول ومرسلوه
الشرح :-
مثل الاشياء الحوامض المضره للأسنان ,مثل الدخان المضر للعيون وهكذا أيضا الكسلان يسبب الضرر والخساره للذي يعمل عندهم .
العبره :-
لا يجب الاعتماد على الأشخاص الكسلاء لأنهم يسببون الخساره والأضرار للذي تعمل عندهم .
--------------------------------
المثل الثالث :-
وضع الكسلان يده في الصحن ولكن لا يسطيع ان يعيدها الي فمه
الشرح :-
الكسلان الجائع والذي يكون جالسا للأكل واضعا يده في الصحن ولكن كسله لا يدعه ان يرجع يده على فمة .
العبره :-
لا يجب ان تكون كسلاَ ومن يتعود على الكسل يستصعب ان يعمل الاشياء الاساسية لدية .
------------------------------------
المثل الرابع +الخامس :-
أطع إبني أخلاق أبوك *** ولا تترك تعاليم امك
لأنهم تاج على رأسك *** وقلادة في رقيتك
الشرح :-
الأخرين يتوجهون للصغير ويطلبون منه ان يتمسك بأخلاق ابوه وتعاليم امه لانهم يحبو ان يورثوه ويزخرفوه باخلاق وتعطية جمالاَ .
العبره :-
على الإنسان ان يسمع نصيحة ابوه وتعاليم امه ليصبح مليئا بالأخلاق .